منشا انواع پارچه ها
پارچه‌ها با توجه به منشا آنها به چهار دسته تقسیم میشوند:
پارچه‌هایی که منشا گیاهی دارند؛ مانند کتان، پنبه، کنف و غیره؛
پارچه‌هایی که سرچشمه‌ی حیوانی دارند؛ مانند ابریشم، پشم، خز طبیعی و غیره؛
پارچه‌هایی با سرچشمه‌ی معدنی؛ مانند آزبست ( پنبه‌ی نسوز) و پارچه‌های شیشه‌ای؛
پارچه‌هایی که از سنتزهای شیمیایی به دست می‌آیند؛ مانند نایلون، داکرون و ترگال.
پارچه‌های نخ و پنبه که بسیار پرطرفدار و پرکاربردند. این پارچه‌ها به پوست آسیب نمی‌رسانند و حساسیت ایجاد نمی‌کنند.
این پارچه‌ها باعث جریان هوا و تنفس بدن میشوند، به همین دلیل در هوای گرم، خنک هستند. البته لباس‌هایی با الیاف پنبه‌ای ضخیم‌تر و گرم‌تر هستند و در سرما بدن را گرم میکنند.
این پارچه‌ها به دلیل این که پس از شستن آب می‌روند، باید پیش از برش در آب انداخته شوند.
همچنین نسبت به مرغوبیت جنس رنگ پس می‌دهند. در صنعت به طور معمول الیاف پنبه را در محلول اکسیدان می‌گذارند تا سفید شوند.
هر چه بیشتر در این محلول بمانند، سفیدتر و البته کم دوام‌تر هم میشوند. الیاف نخی در برابر چروک شدن بسیار حساس هستند.
بهتر است این پارچه‌ها برای لباسهای راحتی، منزل و لباس نوزاد استفاده شوند. این پارچه‌ها بید نمی‌زنند، ولی اگر در جای مرطوب و تاریک باشند، کپک خواهند زد.
چیت
این نوع پارچه، بسیار سبک با تراکم کم تار و پود و در دو نوع ساده و طرح‌دار موجود است و برای لباس راحتی مردانه و زنانه، گزینه بسیار مناسبی است.
متقال
این نوع پارچه به نسبت ضخیم ، و تراکم نخ‌های تار و پود آن زیاد است. رنگ‌پذیری خوبی ندارد و فقط در رنگ‌های سفید و شیری موجود است. این نوع پارچه برای تنپوش مناسب نیست و کاربرد رایج این پارچه بیشتر برای روبالشی و ملحفه و برای « پاترون » است.
چلوار
این نوع پارچه، سبک، خنک، به طور معمول به شکل طرح‌دار و گل‌دار و برای تهیه لباس مناسب است. از آن پیراهن، زیرجامه، ملحفه و روبالشی تهیه میکنند. چلوارهای سفید و روشن به دلیل تراکم تار و پود بیشتر، کمتر برای دوخت لباس استفاده میشوند.
کرباس
کرباس پارچه‌ای ضخیم و آهاردار با تراکم تار و پود کم میباشد. به دلیل ضخامت زیاد نخ‌های تار و پود، مناسب لباس نمیباشد و به طور معمول به عنوان لایی کت، پارچه‌های شماره‌دوزی، کاموادوزی و از این دست کاربرد دارد.
کتان
الیاف این پارچه، خشک و خشن هستند و زود چروک میشوند. این پارچه جزو خنک‌ترین پارچه‌ها و در هوای گرم بسیار مناسب است. به همین دلیل چروک شدن آنها اهمیت زیادی ندارد. این پارچه را باید پیش از دوخت شست‌وشو داد. پارچه‌هایی که صددرصد کتان باشند، رنگ‌پذیری خوبی ندارند. کتان‌های رنگی در هنگام شست و شو رنگ می‌دهند، مگر اینکه پارچه‌ی کتان در ترکیب با مواد شیمیایی باشد. کتان، ضخامت‌های گوناگون دارد؛ پارچه‌ی برزنتی از نوع ضخیم آن بشمار میرود.
مخمل
جنس این پارچه یا نخی یا ابریشمی میباشد.
کریشه
پارچه‌ی سبک نخی که دارای گل‌های برجسته است.
پارچه‌های الیاف حیوانی
در این نوع پارچه از مو، کرک و پشم حیوانات استفاده شده است. برخی از این نوع پارچه مانند پارچه‌ی ابریشم از تارهای کرم ابریشم ساخته میشوند.
پشم
بسته به نوع حیوانی که پشم از آن گرفته می‌شود، کیفیت پارچه متفاوت است. به عنوان مثال پارچه‌ی پشمی کشمیر که از نوعی بز گرفته می‌شود، از مرغوب‌ترین پشم‌ها است که بسیار سبک، ظریف، گرم و لطیف است.
پشم‌های گاوی ضخامت و خشنی بیشتری دارند. پارچه‌های پشمی بیشتر از هر پارچه‌ای رطوبت را جذب و حرارت را دفع میکنند؛ در نتیجه لباسهای پشمی رطوبت هوا را می‌گیرند و بدن را گرم نگه می‌دارند.
پارچه‌های پشم برای تهیه‌ی انواع لباسهای گرم و لباس‌هایی که رسمی بودن آنها مهم است، به کار می‌روند.
بهتر است برای تهیه‌ی لباسهای پشمی از پارچه‌ی آستری استفاده کرد تا پارچه به طور مستقیم با سطح پوست تماس پیدا نکند.
ماده‌ی شیمیایی ویسکوز در ترکیب پارچه‌ی پشمی به کار میرود و مقاومت آن را بیشتر می‌کند. پارچه‌های پشم ویسکوز که درصد پشم بیشتری دارند، مرغو‌ب‌تر، گران‌تر و بهترین پارچه‌های مناسب برای کت و شلوارهای مردانه هستند و که از ظاهر و دوام بالایی برخوردارند .
ابریشم
از مرغوب‌ترین پارچه‌ها است که در تهیه‌ی لباس رسمی و مجلسی کاربرد زیادی دارد. پارچه‌ی ابریشم طبیعی به نگهداری زیادی نیاز دارد. نباید آن را با آب شست و با حرارت اتو کرد. بهتر است با بخار شست و شو و خشک شود. ابریشم رنگ‌پذیری بسیار خوب و طیف رنگی گسترده‌ای دارد. ابریشم مصنوعی ترکیبی از ابریشم با مواد دیگر است و شباهت زیادی به ابریشم طبیعی دارد. پارچه‌های صددرصد ابریشم بسیار گران هستند و دوام کمتری نسبت به ابریشم مصنوعی دارند. به همین دلیل انواع دیگری از ابریشم‌های ترکیبی مانند تافته‌ی ابریشم، ساتن ابریشم و غیره ساخته شدند که بسیار پرطرفدارتر هستند.
پارچه‌های مصنوعی
الیاف این پارچه‌ها ساخته‌ی دست انسان هستند و بسته به ماده‌ی اولیه‌ی آنها، کاربردهای متفاوتی دارند. ویژگی‌های این پارچه‌ها شامل: مقاومت و استحکام زیاد، سبکی، کم حجم بودن، آب نرفتن و ثابت بودن ابعاد و نپوسیدن و ساییده نشدن است.
ریون
از پرکاربردترین پارچه‌های لباس زنانه است که بیشتر برای لباسهای مهمانی به کار میرود.
الیاف معدنی
برخی از الیاف مانند نخ‌های طلا و نقره، معدنی هستند و در دوخت‌های سنتی ایرانی مانند رودوزی گلابتون استفاده میشوند.
پنبه‌ی نسوز
نوعی از الیاف معدنی عایق حرارت و برق است که برای لباس آتشنشانی و لباس کار برقکاران استفاده می‌شود.
انواع پارچه
نخی: لباسهای پنبه‌ای در ایران نخی نام دارند. نخ پنبه‌ای از طریق بافندگی، به پارچه یا بافته های پنبه ای تبدیل می شود.
پلی استر: پلی استر کاملاً مصنوعی است. برای تولید این فرآورده از ترکیب دی متیل ترفتالات و منو اتیلن گلیکول و یا اسید ترفتالیک ( جایگزین ماده اولیه دی متیل ترفتالات ) در مجاورت کاتالیست های مناسب، کاربرد دارند. پلیمر حاصل از ترکیب این دو ماده اولیه توسط پمپ از صفحات رشته ساز عبور داده می شود که تحت تاثیر هوای سرد به شکل لیف تبدیل میشوند.
ویسکوز: بر خلاف تصور عمومی الیافی بر پایه‌ی طبیعی و همچون پنبه و لینن دارای ماهیت گیاهی(سلولزی) هستند. تنها تفاوتی که می توان به الیاف ویسکوز (ریون) نسبت به پنبه و لینن نسبت داد نحوه‌ی ساخت این الیاف است. الیاف ویسکوز (مانند تولید کاغذ) از خمیر کردن سلولوز تولید میشوند.
لینن: لینن به پارچه‌ی کنفی هم معروف است و از پارچه های مناسب فصل تابستان محسوب می‌شود. مرغوب‌تربن نوع این پارچه از ۷۰ درصد پنبه، ۱۰ درصد پلی استر و ۲۰ درصد ویسکوز تهیه شده و بدترین نوع آن از ۵۰ درصد پنبه و ۵۰ درصد پلی استر، بدون ویسکوز میباشد.
لاکرا یا الاستین: اسپندکس، لاکرا یا الاستین یک پارچه‌ی مصنوعی است که به خاصیت کشسانی فوق‌العاده‌اش شناخته می‌شود که از پلاستیک طبیعی محکمتر و بادوام‌تر است. از این پارچه در مواردی استفاده می‌شود که کشسانی، به خصوص برای راحتی مد نظر باشد.
جیر: از پوست بز و گوساله تهیه می شود که طی فرایند خاصی و بوسیله وسایل خاصی رخ آن را پرداخت میکنند و سطح گوشتی را به صورت مخملی در می آورند که بیشتر به عنوان آستر در داخل دیگر محصولات قابل استفاده است.
چرم طبیعی: چرم از دباغی پوست حیوانات مختلف مانند گاو، گوسفند، شترمرغ، کروکودیل، مار و حتی کوسه! تهیه می شود.
چرم مصنوعی یا پی وی سی: چرم مصنوعی PVC «پی وی سی» و PU «پلی اورتان» ترکیبی از یک لایه روکش به نام Skin و یک لایه اسفنج از جنس PVC یا PU است که بر روی پارچه پوشش داده می شود.
کتان: پارچه ای است که از الیاف ساقه‌ی کتان ساخته می‌شود. کتان گیاه علفی یکساله و دارای برگ‌های سبز مات و ساقه‌ی متشکل از الیاف نرم و بلند است. از این الیاف نخ کتانی هم به دست می آید. پارچه ی کتان به عنوان پادشاه پارچه ها شناخته می‌شود. از کتان برای ساخت لباس و مبلمان منزل هم استفاده می‌شود.
ابریشم: پارچه های ابریشمی مستحکم ترین پارچه های دنیا هستند و به علت داشتن پروتئین، هادی حرارت نبوده و آن را در خود نگه می‌دارند. غالبا از پارچه های ابریشمی برای ساخت لوازم منزل و لباسهای لوکس استفاده می‌شود.
جین: پارچه ی جین پارچه جناغی بافت ناهموار پنبه ای است. در بافت این پارچه ها پود از زیر دو تار یا بیشتر عبور میکنند. این پارچه دارای دوام و استحکام بالا است و یکی از سبک‌های مد است که در تمام دنیا استفاده می‌شود.
کرپ: پارچه کرپ می تواند از جنس هایی چون ابریشم، پشم و یا پلی استر تهیه شده باشد. این پارچه با ظاهر توری شکل، معمولا دارای حالتی مجعد و پیچ خورده هستند.
ساتن: در حقیقت ساتن و مخمل روش بافت پارچه را مشخص می کنند. برای بافتن ساتن ، سطح پارچه ای که مشاهده می کنید . دارای نخ های بسیار طویلی است که همگی رو به یک سمت دارند . این نخ های پود حدوداً ۴/۱ اینچ یا بیشتر روی سطح قرار می گیرند. و سپس در پارچه فرو می روند. این روش باعث می شود. تا پارچه شکل ابریشمی و نرم پیدا کند.
دورس: نوعی پارچه‌ی نخی که با الیاف پنبه بافته می‌شود و نسبت به دیگر پارچه‌های نخی ضخیم‌تر و مقاوم‌تر بوده و دارای انواع دو نخ و سه نخ است که از آن برای دوخت البسه‌ی گرم کن ورزشی استفاده می‌شود.
پولیش: پارچه‌هایی که پوشش مویی ضخیمی دارند و رنگ و اندازه آن شبیه خز واقعی هستند که به پولیش معروف و نخ آن مصنوعی می باشد.
فوتر: نَمَد نوعی بافته سنتی زیراندازی است که با پشم تولید می‌شود. در فرانسه به آن فوتر گفته می شود.
لمه: پارچه ای رنگارنگ و براق که از الیاف رنگی یا نخ‌های براق بافته شده است.
کتان کش: همان پارچه‌ی کتان است که با نخ کشی بافته می‌شود. نخ کشی عبارت است از ترتیب گذرانیدن نخ های تار از سوراخ های میلمیلک و رد دستگاه یا ماشین بافندگی تعداد کل میلمیلک های مورد نیاز برای عمل نخ کشی برابر با تعداد کل نخ های تار می باشد.
ژاکارد : همه پارچه‌هایی که طرح آنها از روند بافت پارچه شکل گرفته است را ژاکارد می نامند.
دیدگاه خود را بنویسید